Er komen steeds meer taken op het bordje van de gemeente. Bijvoorbeeld taken in het sociaal domein die eerst door het Rijk werden uitgevoerd zijn sinds 1 januari jl. gedecentraliseerd. In de periode voor deze decentralisatie werd duidelijk dat de gemeente Zandvoort niet meer in staat zou zijn een aantal taken zelfstandig uit te voeren zonder samen te werken met andere gemeenten. Er vonden oriënterende gesprekken plaats met Bloemendaal, Heemstede, Haarlem en Haarlemmermeer. Het college vond in Haarlem de meest geschikte partner om mee samen te werken in het sociaal domein.
De gemeenteraad steunde dit en sinds een paar maanden zijn de ambtenaren binnen het sociaal domein in dienst van de gemeente Haarlem. Of de samenwerking geheel naar tevredenheid gaat is nog niet duidelijk. De evaluatie laat op zich wachten.
Ondertussen is het college druk bezig om de volgende stap te zetten voor verdere samenwerking met Haarlem. Zo is in de laatste raadsvergadering voor het reces een voorstel besproken om een onderzoek te doen naar drie scenario’s:
– Scenario 1 bestendiging huidige situatie
– Scenario 2 overdracht alle taken aan Haarlem
– Scenario 3 overdracht beperkt aantal taken aan Haarlem
Het college stelde voor alleen de scenario’s 2 en 3 te onderzoeken. Tijdens de behandeling in de commissie vonden alle partijen dat scenario 1 in de notitie was weggeschreven. Na deze kritiek paste het college de inhoud van de notitie aan. Het was wethouder Kuipers die meende dat de organisatie op eieren liep, later koos hij eieren voor zijn geld om het proces niet te vertragen.
In de raadsvergadering vroeg de VVD waarom alleen voor een onderzoek naar samenwerking met Haarlem is gekozen. De wethouder refereerde aan de oriënterende gesprekken over samenwerking in het sociaal domein. De andere gemeenten wilde niet, maar op de vraag of men wel openstaat voor samenwerking op andere beleidsterreinen moet het college het antwoord schuldig blijven. Sinds 2012 zijn er helemaal geen gesprekken meer geweest met de andere gemeenten.
De wethouder wil namelijk het vertrouwen van de gemeente Haarlem niet schaden. Hij vindt het niet gepast om de gemeente Haarlem te passeren.
De VVD stelde dat dit echt waanzin is en diende een amendement in om het voorstel aan te passen en ook de mogelijkheid te onderzoeken om samen te werken met andere gemeenten. Een amendement dat tevens volledig in lijn was met het coalitieakkoord. Opvallend was de steun van de grootste coalitiepartij OPZ, maar een schorsing was nodig om de coalitiepartijen weer achter het voorstel van het college te scharen. Geen transparant bestuur, maar een wethouder die de achterkamertjes gebruikt om zijn voorstel er door te drukken.
Wij zijn van mening dat we niet zelfstandig kunnen blijven door te kiezen voor samenwerking met één (grotere) gemeente. De gemeente wordt te afhankelijk van de gemeente Haarlem en kan niet meer terug wanneer het niet goed gaat. En dat betekent maar één ding: fusie.
Het verboden woord naar de mening van de burgemeester. Het was in 2013 D66 bij monde van fractievoorzitter Ruud Sandbergen, toen nog in de oppositie, het beeld schetste van een fusie met Haarlem.
D66 is tegen een fusie met Haarlem. Ik heb u in mijn brief van 30 september uitgelegd waarom. Kortgeleden sprak ik met een wethouder van Bloemendaal. Uit dat gesprek bleek mij dat er vraagtekens gezet kunnen worden of Zandvoort wel voldoende een samenwerking met de andere gemeenten (Bloemendaal en Heemstede) heeft gewild, waardoor Zandvoort met die veeleisende houding op voorhand daar de deur heeft gesloten.
Hoe geloofwaardig ben je dan om voor een voorstel te stemmen dat de kans hierop vergroot? En tegen een aanvullend onderzoek stemt voor samenwerking met andere gemeenten, dat dit verkleint? Ook het verhaal van wethouder Kuipers wordt steeds ongeloofwaardiger. Hij beweert in de krant dat de tekst in het coalitieakkoord alleen bedoeld is om zelfstandig als gemeente te blijven. Hieronder de tekst uit het coalitieakkoord oordeelt u zelf:
Om zelfstandigheid te kunnen waarborgen dient samenwerking met andere gemeenten vanuit oogpunt …
Het is duidelijk dat de coalitie tegen haar eigen coalitieakkoord stemde. Een fusie van Zandvoort met Haarlem komt steeds dichterbij.
Zoals het er letterlijk staat, stemmen de coalitiepartijen inderdaad tegen hun eigen coalitie akkoord. Ook vind ik het argument van de wethouder om het vertrouwen van de gemeente Haarlem niet te willen schaden, niet erg sterk. Want hij laat ook scenario 1 (bestendigen van huidige situatie) en scenario 3 (beperkte overdracht) onderzoeken en waarom zou dat dan niet het vertrouwen van de gemeente Haarlem schaden?
Helaas ligt de zaak toch wel wat gecompliceerder. Samenwerking met andere gemeenten is wel degelijk onderzocht in het vorige college en daaruit is gebleken dat Heemstede een meer organische samenwerking wilde en Bloemendaal, Haarlemmerliede/Spaarnwoude een andere mening hadden omtrent ambtelijke samenwerking. Het vorige college heeft dat afgewezen. Ook bleek een ambtelijke fusie tussen kleine gemeenten onderling niet mogelijk. (bron Zaaknummer:Z2011-005991 Documentnummer: 2013/02/001868)
Ook is in een raadsbesluit van 25 juni 2013 het toenmalig college opgedragen de mogelijkheden tot samenwerking met de gemeente Haarlem verder te verkennen.
De VVD maakte toen deel uit van het college. Jullie moeten dus op de hoogte zijn van dit dossier. Ik vond het in eerste instantie wel vermakelijk dat je D66, CDA en OPZ tegen hun eigen coalitie akkoord liet stemmen. Maar als je het dossier goed bestudeert heb, dien je dus een amendement in dat ook ingaat tegen het vorige beleid van jullie eigen wethouder. Dat is toch ook vermakelijk? Of niet soms?
Wijnand, het is een juiste constatering dat wij als toenmalig coalitiepartner op de hoogte waren van deze richting (met Haarlem) voor samenwerking. De VVD heeft ook ingestemd met de richting en verkennende gesprekken. Wel moet gezegd worden dat we hier geen kwaad in zagen en zeker gelet op de financiële positie er ook wel enige haast/druk op zat. Wij vonden dat Zandvoort een bestuurlijk probleem had in plaats van een organisatie die de taken niet meer kon uitvoeren.
Later is er een intentieverklaring opgesteld, waarin een aantal uitgangspunten met betrekking tot de samenwerking zijn opgenomen. De twee colleges van B&W hebben ingestemd met de inhoud van deze verklaring, maar hebben deze niet ondertekend. Dit laatste is ingegeven door de reactie van de gemeenteraad Zandvoort hierop. In de raadsvergadering op 19 november 2014 is de intentieverklaring besproken. De raad vond het niet het juiste moment, om zo’n verklaring te laten tekenen door het college, zo vlak voor de verkiezingen. Ze vindt het belangrijk voldoende tijd te nemen om met de (nieuwe) raads- en collegeleden gezamenlijk over de algemene samenwerking met Haarlem het gesprek te kunnen voeren. En ze wil (in coproductie met het college) hierbij betrokken worden.
Die tijd hebben we genomen en in deze context kan ik het amendement in de laatste raadsvergadering verklaren. Wij hebben alleen gevraagd om een breder onderzoek naar samenwerking met meerdere gemeenten. In mijn beleving kan je zo een betere afweging maken.